Interactief voorlezen aan baby's en peuters: zo doe je dat!

Natuurlijk evolueert elk kind op zijn eigen manier. Daarom is de opdeling in voorleesfases enkel een richtlijn, geen regel. De fases kunnen ook in bepaalde periodes met elkaar overlappen. Het belangrijkste is in elk geval dat je ziet dat voorlezen aan hele jonge kinderen veel meer is dan enkel een verhaaltje letterlijk voorlezen.

Het is samen knisperboekjes, stoffen boekjes, badboekjes en kartonboekjes verkennen, aanwijzen, benoemen, praten met een kind, samen naar illustraties kijken, bladzijden leren omslaan, boeken proeven, aanraken, dichtslaan, enzovoort. Voorlezen aan baby's en peuters draait dus in de eerste plaats om interactie.

Een baby van enkele maanden oud kan zelf nog geen boekjes vasthouden, maar hij vindt het fijn om te kijken naar zwart-witcontrasten en felle kleuren. Baby's houden er bovendien van als je tegen hen praat. Ook liedjes en versjes vinden ze in deze periode fantastisch. Hou het boekje - dat is vaak een stoffen boekje, knisperboekje of kartonboekje, goed stil en geef de baby de tijd om rustig te kijken. Ze houden heel erg van het geluid van je stem, dus praat gerust tegen het kind.

Wanneer baby's een paar maanden ouder zijn, beginnen ze het boek al kijkend, al voelend en al proevend te verkennen. Ze vinden het leuk om het boek vast te grijpen, ermee te zwaaien, erop te kloppen en natuurlijk stoppen ze het ook wel eens in hun mond. Knisperboekjes, die geluid maken wanneer je ze aanraakt, vinden ze geweldig. Ook zingen vinden ze in deze fase nog steeds fijn, het maakt niet uit in welke taal je dit doet.

Baby's van ongeveer 1 jaar beginnen het boek te ontdekken als boek. Ze openen het, bladeren door het boek en slaan het ook weer dicht. Soms kijken ze ook al even wat langer aandachtig naar de prenten. Laat de baby tijdens het voorlezen gerust de baas zijn van het boek en ga er in mee. Het kind mag het boek zelf vasthouden, mag het dichtslaan en omdraaien. Dat is allemaal deel van het ontdekken van boeken. Je kan als ondersteuning benoemen wat er gebeurt en praten met de baby. Zo pikken jonge kinderen heel veel woorden op en verruimen ze al spelenderwijs hun woordenschat.

Jonge peuters beginnen echt de inhoud van een boek te ontdekken. Ze kijken aandachtiger en langer naar de prenten en wijzen zelf dingen aan. Ze vinden het ook leuk om te benoemen wat ze zien. Stilaan begint een peuter ook het verband te leggen tussen wat ze zien in het boek en de werkelijkheid om hen heen. Laat een kind zo lang naar een bepaalde bladzijde kijken als het zelf wil, je hoeft het hierin niet per se te sturen. Je kan gewoon samen met het kind het boek bekijken en ingaan op wat het kind zelf ziet, doet en zegt. Positief stimuleren en bevestigen is altijd fijn.

Peuters van ongeveer 2,5 jaar beginnen prenten echt te begrijpen. Ze leren stilaan hoe boeken lezen gaat, dus je kan nu ook echt beginnen voorlezen. Door zelf mee te wijzen, te vertellen en de tekst te lezen, creëer je kansen om met het kind te praten. Boots geluiden na en verzin gerust gebaren bij de tekst. Je kan voorlezen in het Nederlands, maar ook ondersteunen in de thuistaal indien nodig. Leesplezier staat voorop, in welke taal dan ook. Het voorleesmoment is voor kinderen een intiem, gezellig moment waarbij je aandacht besteedt aan het kind. Dat vinden ze net zo fijn als jij.

Wil je je graag nog verder verdiepen in dit thema? Iedereen Leest biedt een Boekstart-vorming rond interactief voorlezen aan baby's en peuters aan. Er is een versie voor intermediairs en een versie voor kinderopvang.