Waarom als bib kiezen voor Boekstart

Iedereen Leest wil openbare bibliotheken aanmoedigen om een Boekstart-bibliotheek te worden. Boekstart stimuleert om beleidsmatig en in de dagelijkse werking van de bib in te zetten op de allerjongsten en hun ouders. Het programma is ook een basis voor samenwerking met lokale partners uit de welzijns-, zorg- en opvoedingssector. Met Boekstart draagt de bib actief bij tot een gemeentelijk beleid dat het belang van leesplezier en vroege geletterdheid onderstreept.

Leesplezier zo vroeg mogelijk voor iedereen

Een vroege start met boeken beïnvloedt niet alleen de latere interesse van kinderen in boeken en (voor)lezen, maar verhoogt ook hun kansen op betere taal- en andere ontwikkelingskansen. Omdat niet alle kinderen kunnen opgroeien in een thuiscontext waar boeken aanwezig zijn, zijn stimulerende leesomgevingen op plekken waar baby’s en peuters komen erg belangrijk. Ook de bibliotheek is zo’n plek die kan bijdragen tot de leer- en groeikansen van de allerjongsten. Het Boekstart-programma kan de bib helpen om het verschil te maken, in het bijzonder voor kwetsbare gezinnen.

Boekstart is een leesbevorderingsprogramma dat in verschillende landen en regio’s loopt. Pionier is Bookstart U.K., waar het programma in 1992 begon. In Vlaanderen werd in 2005 onder de naam Boekbaby’s gestart met een pilootproject in tien gemeenten. In 2016 veranderde Iedereen Leest de naam in Boekstart. Naast een nieuwe vormgeving zijn er ook een aantal inhoudelijke wijzigingen en nieuwe accenten gelegd. Boekstart wil nog steeds boeken in alle gezinnen brengen en ouders aanmoedigen om voor te lezen en samen naar de bib te gaan. Maar de ambitie reikt verder. Boekstart wil ook lokale besturen sensibiliseren over het belang van ontluikende geletterdheid en de vorming van lokale leesbevorderingsnetwerken stimuleren. Vanaf 2018 ondersteunt minister van Cultuur Sven Gatz Boekstart door het opzetten van een co-financieringsmodel tussen de Vlaamse Overheid en de lokale besturen. Die keuze kadert binnen het actieplan leesbevordering.

Motor van verbinding

“De bib heeft als laagdrempelige culturele voorziening in een lokale gemeenschap meerdere troeven in handen om mee te bouwen aan een stimulerende, veilige en kindvriendelijke omgeving voor alle kinderen.”

Aan de basis van dit programma ligt een structurele samenwerking tussen Iedereen Leest, Kind en Gezin en de openbare bibliotheken. Het netwerk en de expertise van elke partner worden ingezet om de doelen van Boekstart te realiseren. Elke organisatie is een schakel in de uitvoering van het programma. Iedereen Leest coördineert, voorziet campagnematerialen, biedt inhoudelijke en logistieke ondersteuning en organiseert vorming, expertise- en ervaringsuitwisselingen. In de consultatiebureaus van Kind en Gezin vindt het eerste contactmoment met de ouders plaats. Hier worden ouders geïnformeerd over Boekstart en worden ze warm gemaakt om naar de bib te gaan en om voor te lezen. De bib kan op haar beurt de plek zijn waar ouders en kinderen een baby- en peutervriendelijk aanbod ontdekken en deelnemen aan bijvoorbeeld voorleesactiviteiten.

De bib heeft als laagdrempelige culturele voorziening in een lokale gemeenschap meerdere troeven in handen om mee te bouwen aan een stimulerende, veilige en kindvriendelijke omgeving voor alle kinderen. Ondanks die brede toegankelijkheid blijven obstakels de weg versperren voor cultuur- en vrijetijdsparticipatie van de meest kwetsbare groepen in de samenleving. Samenwerken met Huizen van het Kind, kinderopvangvoorzieningen, armoede- en welzijnsorganisaties en onderwijs- en cultuurpartners is daarom cruciaal voor de toeleiding en participatie van in het bijzonder kwetsbare gezinnen. Boekstart trekt expliciet die kaart: investeren in samenwerking, over beleidsdomeinen heen. Elkaars kennis en expertise inzetten is niet alleen noodzakelijk maar is ook een win-win voor iedereen.

Opbrengsten voor de bib

Het Boekstart-programma versterkt de maatschappelijke en culturele waarde van de bib. Het helpt een lokaal netwerk te weven en het biedt nieuwe ingangen om invulling te geven aan een werking rond ontluikende geletterdheid. Boekstart helpt het aanbod uitbreiden voor de allerjongsten en hun ouders, zowel in collectievorming als in publieksactiviteiten. Beter op de noden en wensen van die doelgroep inspelen, verhoogt de kans op een hogere participatie. De praktijk leert dat inzetten op die toeleiding en begeleiding een aandachtspunt blijft om met partners op in te zetten. Boekstart biedt een kader om te investeren in de lezers van de toekomst. Want daar wijst elk wetenschappelijk onderzoek naar: vroeg beginnen biedt voor iedereen alleen maar voordelen, zowel voor de persoonlijke ontwikkeling als de maatschappelijke participatie.

Jouw bib een Boekstart-bib?

Eind 2018 zijn er in Vlaanderen en Brussel meer dan 200 bibliotheken die deelnemen aan het Boekstart-programma. Sommige nemen al verschillende jaren deel, andere zijn recent gestart. Jeugdbibliothecaris Lut Belaen van de Bib Brugge vertelt in dit filmpje over de keuze van de bib Brugge om Boekstart-bib te worden.