Een eerste terugblik op Voorleesweek

Voorlezen in de bib van Lochristi © Michiel Devijver en Iedereen Leest

Bibliotheekmedewerker Madelief Van Den Steen: ‘De kinderen vinden het geweldig om hun knuffel te herkennen in die foto’s. Het hoeft trouwens helemaal niet zo spectaculair te zijn. Het eerste jaar hadden we de knuffels parachutes gegeven. Toen zijn we onszelf een beetje verloren in het werk. Nu maken we vooraf een lijstje van de foto’s die we willen nemen, of we werken met een kort scenario.’ De weken nadien blijft het knuffelslaapfeest vaak nog even nazinderen. ‘Soms hoor ik achteraf kinderen in de bib die zeggen “Dit is de plek waar mijn knuffel heeft geslapen”,’ zegt Madelief. ‘Kinderen gaan de bib zo interessanter vinden.’

Voorlezen in de bib van Lochristi © Michiel Devijver en Iedereen Leest

Dat dit initiatief zo aanslaat bij de kinderen uit Lochristi, heeft volgens Madelief een paar redenen. In de eerste plaats is er natuurlijk het concept: ‘We creëren altijd een heel mysterie rond het knuffelslaapfeest. Vooraf weten de kinderen niet wat er zal gebeuren maar natuurlijk gaan er al verhalen rond van de vorige edities. Dat intrigeert hen.’ Praktisch is dat de bib voldoende vrijwilligers voorziet zodat alle leeftijdsgroepen op hetzelfde moment bediend worden: ‘Handig voor ouders met kinderen van verschillende leeftijden.’ Ook houden ze de groepjes bewust klein: ‘Zo blijft het persoonlijk. De eerste keer dat we een knuffelslaapfeest organiseerden, pakten we het groots aan met een collectief afscheids- en oppikmoment, maar het werkt beter als we het intiem houden en focussen op het slaapritueel. De kinderen moeten achteraf zelf naar bed. Zo gaan ze veel rustiger naar huis. Een knuffel is voor veel kinderen bovendien heel persoonlijk. Dat moet je goed begeleiden. Daarom vragen we ook aan de ouders om aanwezig te blijven in de bib.’

Leerlingen van Stamina Brugge op voorleesstage in de kleuterklas © Michiel Devijver en Iedereen Leest

Hoe doe je dat eigenlijk voorlezen aan kleuters? Voor de leerlingen van het derde middelbaar in de nieuwe richting ‘maatschappij en welzijn’ in Stamina Brugge is het verplichte leerstof. Marijn Vos, hun leraar pedagogie, vertelt’: ‘Tijdens mijn lessen heb ik het over de (taal)ontwikkeling van het kind en het belang van een taalrijke omgeving voor de ontwikkeling van kinderen. De bedoeling is om die theorie ook in de praktijk te brengen in een levensechte context.’ Voorleesweek bleek voor Marijn daartoe de ideale gelegenheid. ‘Dankzij de verhuis van onze school naar een grotere campus, zit er nu een kleuterschool op het terrein. Daar trokken we dit schooljaar al een paar keer naar toe, telkens met een ander leerdoel. Zo gingen we de algemene ontwikkeling van de kleuters al een paar keer bestuderen. Hieruit ontstond het plan om tijdens Voorleesweek in de kleuterklassen te gaan voorlezen.’

Leerlingen van Stamina Brugge op voorleesstage in de kleuterklas © Michiel Devijver en Iedereen Leest

Ter voorbereiding trok Marijn met de klas naar de bib. Daar leerde hij zijn leerlingen hoe ze geschikte boekjes voor de verschillende kleuterklassen kunnen vinden. Daarna werd het voorlezen ingeoefend in de klas. ‘Ik moest mijn leerlingen er regelmatig op wijzen om zeker traag genoeg te lezen,’ zegt Marijn. ‘Ook dat ze zich niet voor honderd procent aan de tekst moesten houden en hoe ze voor interactie konden zorgen, kwam aan bod.’ Tijdens Voorleesweek trokken de 12 leerlingen van Marijn drie keer naar de kleuterschool, telkens naar een andere klas: ‘Met onze bende namen we iedere keer hele klas over’. Met een doorschuifsysteem lazen zijn leerlingen individueel voor aan twee kleuters per keer: ‘Zo was de drempel laag genoeg, kregen de kleuters een hele reeks verhaaltjes te horen en was er veel ruimte voor interactie.’

Voorlezen in de Gentse basisschool De Muze © Michiel Devijver en Iedereen Leest

Tijdens Voorleesweek gaven ze het leesbeleid op school nieuwe zuurstof: ‘Doorgaans houden we iedere donderdag tussen 8.30 en 9.00u een vrij leesmoment. Leerlingen kunnen dan een gezellig plekje zoeken en zich daar installeren met een boek. Tijdens Voorleesweek doopten we dat moment om tot voorleesmoment. Verspreid over de hele school lazen oudere leerlingen voor aan de jongsten.’ Daarnaast mochten de leerlingen van Didier van het zesde per drie gaan voorlezen in de andere klassen. Ze kozen zelf een boekje uit, toetsten dat af bij de leerkrachten van de lagere klassen en dachten na over hoe ze dit gingen brengen.  Sommigen gingen verkleed, anderen beelden het verhaal uit. Tot slot vroeg Didier aan zijn leerlingen om een boek mee te brengen waarin ze thuis aan het lezen waren. Voor die boeken trok hij dagelijks tot twee lesuren uit. Bedoeling was om zo hun klasgenoten zo warm te maken voor hun boek.

Voorleesweek was dus geen eenmalige prik op De Muze, maar het gaf wel een extra boost. ‘Ook voor mij,’ zegt Didier: ‘Normaal lees ik niet voor in mijn klas. Ik dacht dat mijn zesdejaars daar te oud voor waren. Afgelopen week deed ik het toch. Ik merkte aan hun lichaamstaal dat ze ervan genoten. Ik vond het zo sfeervol dat ik plan om er mee verder te doen.’

Digitaal voorlezen - archiefbeeld Voorleesweek 2020 © Michiel Devijver en Iedereen Leest

Traditioneel komen ouders en grootouders tijdens deze week voorlezen op school. In 2020 kon dat niet, dus gingen ze digitaal. De ouderraad maakte een promofilmpje en vroeg aan ouders en grootouders om hetzelfde te doen.  Noortje: ‘Eigenlijk hadden die filmpjes verrassend veel voordelen. We bereikten ouders die anders niet de mogelijkheid hebben om tijdens de schooluren te komen voorlezen. Velen van hen hadden echt hun werk gemaakt van die filmpjes, met poppenkastpoppen of prenten. Een bijkomend voordeel was dat de filmpjes ook later nog konden dienen. De filmpjes staan immers goed geïnventariseerd - met leeftijds- en naamtags - verzameld op Google Drive. Zeker op moeilijke momenten, wanneer er bijvoorbeeld een leerkracht uitviel, was dat dankbaar materiaal.’