De voorleesboekenkast van Julie Mahieu
In de reeks 'De voorleesboekenkast' gaan we op bezoek bij enthousiaste voorlezers en hun kinderen. Wat zijn hun favoriete voorleesboeken? Hoe ziet hun voorleesritueel eruit? In deze aflevering duiken wij in de voorleesboekenkast van scenarioschrijver Julie Mahieu en haar zoon Joah van 2,5 en dochter Fia van 13 maand.
door Katrien Elen
'Jonas (Geirnaert, red.) en ik zijn vroeg begonnen met voorlezen aan Joah en Fia. In het begin kunnen baby’s alleen contrasten zien. Zwart-witboekjes zoals Milo ziet de wereld in zwart-wit van Rowena Blyth of Hey baby, kijk van Laura Van Bouchout en Eva Mouton zijn echt gericht op dat stadium van de ontwikkeling. Ondertussen zit Fia in een fase waarin ze aangetrokken is tot boekjes met veel flapjes en geluidsknopjes. Joah kiest al meer op inhoud. Zo is hij verzot op auto’s. Hij zou elke dag in zijn voertuigenboek kunnen lezen. In mijn ogen is het veel te gespecialiseerd, maar hij vindt het fantastisch om te horen over allerlei soorten politiewagens en graafmachines. De maaidorser is zijn favoriet.'
Voorleesritueel
‘In onze woonkamer liggen naast speelgoed en muziekinstrumenten ook veel boekjes voor het grijpen. Zowel Joah als Fia doen dat ook: zelf door een boekje bladeren, of spontaan vragen om voorgelezen te worden. Daarnaast hebben we de gewoonte om elke avond voor te lezen voor bedtijd.’
'Het voorlezen is hier echt een vast onderdeel van het slaapritueel. Momenteel gaat Fia eerst naar bed. Haar lezen we voor in de woonkamer. Ze zit dan in haar slaapzak bij ons op schoot, terwijl we ook Joah in de gaten kunnen houden. Naast de zetel staat een mand met allemaal boekjes in. Daaruit laten we haar kiezen. Meestal zijn dat wel vier of vijf boekjes op een avond. Als die uit zijn, krijgt ze melk en brengen we haar naar bed. Joah lezen we vervolgens voor op zijn kamer. Ook daar staat een zetel met allemaal boekjes naast. Zijn verhaaltjes duren al wat langer, dus met hem lezen we twee, maximum drie boekjes vooraleer hij in slaap valt.’
‘Jonas en ik proberen het voorlezen af te wisselen. We hebben daar geen afspraken over, maar vaak doen we elk één kind. We kijken gewoon wat het handigst is. Al kan het ook wel eens gebeuren dat iemand zegt: “Ik heb nog niet veel met Joah/Fia gedaan vandaag, ik wil hem/haar voorlezen.” ’
“Voor de komst van Joah wisten we al dat voorlezen als vanzelfsprekend bij het opvoeden zou horen. Het was een evidentie. Ik werd zelf als kind iedere dag voorgelezen door mijn ouders, en heb daar de allerbeste herinneringen aan.”
Moment van connectie
‘Voor de komst van Joah wisten we al dat voorlezen als vanzelfsprekend bij het opvoeden zou horen. Het was een evidentie. Ik werd zelf als kind iedere dag voorgelezen door mijn ouders, en heb daar de allerbeste herinneringen aan. Ik herinner me zelfs de boeken nog: bij mijn vader was een verhaal over Pietje Pek de favoriet. Mijn mama vertelde vaak over Roel-met-gevoel, een personage van Annie M.G. Schmidt. Toen mijn vader onlangs verhuisde, heb ik ook de boeken uit mijn tienertijd teruggevonden: De katten van kruisem en Vanilla P van Marc De Bel. Fantastische verhalen, die ik later graag wil doorgeven aan Joah en Fia.’
‘Voorlezen staat bij mij gelijk aan quality time. Het is een moment van connectie met mijn kinderen. Ik probeer dan ook altijd om het moment aan te grijpen om een klein gesprekje aan te gaan. Het is alsof ik dat nodig heb om hen achteraf met een gerust gevoel in bed te stoppen. Ik verwacht dan ook niet dat ik het voorlezen snel zal schrappen uit het avondritueel. Dat zal maar gebeuren als ze er te oud voor zijn, denk ik. Als ze het zelf niet meer willen.’
Open voor tips
‘We hebben best wat kinderboeken in huis. De meeste boekjes die we kochten, zijn ons aangeraden door familie en vrienden. We hebben ook veel boeken gekregen bij de geboorte, vaak boeken die bij de schenker thuis ook een hit waren. Omdat Joah en Fia nog zo jong zijn, werkt dat goed, afgaan op de smaak van anderen, al kan ik me inbeelden dat we ons binnen twee, drie jaar gerichter zullen moeten informeren volgens hun interesses. Maar momenteel staan we gewoon open voor wat ons wordt aangeraden.’
‘Af en toe gaan we ook naar de bibliotheek, hier in Sint-Amandsberg. Dat zou in theorie een fijne gezinsuitstap kunnen zijn, maar het ironische is dat, van de tien keer dat we naar de bib zijn geweest, de kinderen onderweg altijd in slaap zijn gevallen. Pas als we weer buiten stonden, werden ze wakker. Ze hebben de bib helaas nog niet aan de binnenkant gezien. (lacht)’
“Toen ik voor het eerst zwanger was, ben ik bewust op zoek gegaan naar boekjes met boodschappen die ik belangrijk vind om mee te geven.”
Inclusie
‘Toen ik voor het eerst zwanger was, ben ik bewust op zoek gegaan naar boekjes met boodschappen die ik belangrijk vind om mee te geven. Zo staat de reeks Fantastically Great Women who changed the world, over belangrijke vrouwen in de geschiedenis, hier te wachten tot Joah en Fia groot genoeg zijn.’
‘Inclusieve boekjes vinden is niet moeilijk. In de kinderboeken die de laatste jaren verschenen, merk ik dat een realistische weergave van de maatschappij vanzelfsprekend is. Ook in Joah’s voertuigenboek werken mensen van alle kleuren en geslachten aan de auto’s. En zelfs in het Bumba-boekje dat hier ligt, helpen de jongens mee als er een luchtballon moet worden genaaid.’
‘Eén keer hebben we ons wel mispakt. De kikker en de vreemdeling van Max Velthuijs hebben we buiten moeten kieperen. Doorheen dat boek wordt er telkens opnieuw herhaald dat de vreemdeling uit de titel, dat is dan ook nog eens een rat, er niet bij hoort. Hij wil er nochtans graag bij horen en kan ook vanalles. Gaandeweg aanvaarden de andere dieren hem wel, maar uiteindelijk moet hij toch terug naar waar hij vandaan kwam. In die boodschap konden we ons niet vinden. Dat boek hebben we snel laten verdwijnen.’
Hoge stemmetjes
'Wat voor voorlezer ik ben? Tijdens en na het voorlezen stel ik veel vragen: “Wat zie je allemaal?”, “Wat doet dat personage nu?”, “Wat denk je dat er gaat gebeuren?” Voorlezen is altijd een heel interactief gebeuren bij mij, behalve als ik moe ben, dan lees ik gewoon wat er staat.'
'Ik gebruik ook veel stemmetjes, vaak hoge stemmetjes terwijl ik van mezelf eerder een diepe stem heb. Mijn zoon vindt dat schattig. Hij doet het ook vaak na. Een boek waarin je daartoe ook wordt aangemoedigd, is Het boek zonder tekeningen van B. J. Novak, een favoriet van Joah. Aan de typografie van dit boek zie je wat je moet doen met je stem. Echt plezant! Wist je trouwens dat Novak een scenarioschrijver is?! Hij heeft onder andere mee aan The Office geschreven. Dat voel je wel, vind ik. Elisabeth Lucie Baeten van En ze leefden nog is ook een scenarist. Als zo’n straffe pennen kinderboeken maken, merk je dat aan de kwaliteit. Of het iets voor mij zou zijn, om kinderboeken te maken? Die vraag moet ik even laten bezinken. (lacht)'
“Ik ga boeken en televisie niet tegen elkaar uitspelen. Soms is het gewoon tijd voor het ene, dan weer voor het andere.”
Boek en scherm
‘Boeken zijn hier thuis geen concurrentie voor schermtijd. Het moet allebei kunnen. Dat is logisch, ik ben ook een televisiemaker. Als je de twee tegenover elkaar gaat zetten, gaat het ene of het andere winnen. Dat zou jammer zijn, want ik vind het allebei waardevol. Ik ga boeken en televisie dus niet tegen elkaar uitspelen. Soms is het gewoon tijd voor het ene, dan weer voor het andere.’
(Voor)lezen voor volwassenen
‘Ik heb zelf altijd veel gelezen, maar sinds ik kinderen heb is dat verminderd. Voor mijn job lees ik natuurlijk heel veel scenario's, maar in romans raak ik maar moeilijk tot het einde. Dat ligt niet aan de boeken, maar aan tijdgebrek. Doordat er maar af en toe tijd is, vergeet ik gewoon waar het verhaal ook alweer over ging. Als de kinderen wat ouder zijn en rustig op hun eentje kunnen spelen, zou ik graag weer wat meer lezen. Nu lukt dat niet. Fia steekt alles in haar mond, en als ik Joah een seconde uit het oog verlies, vertrekt hij op avontuur in en rond het huis. Even verdwijnen in een boek met hen in de buurt, is ijdele hoop.’
‘Een gewoonte die ik ook graag terug zou opnemen, is voorlezen aan Jonas. Vroeger deden we dat wel eens, elkaar passages voorlezen die we mooi vonden. Ik vind dat erg romantisch en kan het iedereen aanraden!’
Boekentips van Julie
- Het boek zonder tekeningen van B. J. Novak: ‘Een zalig boek om je uit te leven met verschillende stemmetjes.’
- En ze leefden nog van Elisabeth Lucie Baeten: ‘Nog niet op maat van mijn kinderen, maar als ze ouder zijn wil ik het zeker voorlezen.’
- 'Tijger waar ben je van Ingela P. Arrhenius: ‘Fia vindt het heerlijk om de flapjes open te klappen om de dieren te vinden. Op de laatste pagina luidt de vraag: “Kindje waar ben je?” Achter dat flapje zit een spiegel. Mijn dochter komt dan heel dichtbij en geeft zichzelf een kusje. Heel schattig om te zien.’
- The Melancholy Death of Oyster Boy and other stories van Tim Burton: ‘Een grappige en tegelijk ook griezelige reeks kortverhalen voor tieners en volwassenen met mooie tekeningen. Mijn lievelingsboek!’
- Paco en het orkest van Magali Le Huche: ‘Kinderen leren over de verschillende muziekinstrumenten en komen zo in contact met klassieke muziek.’
Deel dit artikel: