Ouders betrekken bij voorlezen op school

Met de slogan 'Lezers maak je samen' wil Iedereen Leest deze editie inzetten op ouderbetrokkenheid. Uit onderzoek blijkt namelijk dat ouders de belangrijkste rol spelen in de leesontwikkeling van hun kind: hun invloed is groter dan die van leerkrachten, kinderbegeleiders, bibliotheekmedewerkers, vrienden … De kans dat een kind uitgroeit tot een lezer wordt vijf keer zo groot als ouders een actieve leesopvoeding voeren. Ter vergelijking: de invloed van een leerkracht maakt die kans slechts 1,5 keer zo groot, die van vrienden 3,5 keer. De basisschoolleeftijd is hierin trouwens cruciaal. Maar ouders staan er niet alleen voor: ze kunnen bijgestaan worden door een heel netwerk rondom hen.

Het is dus belangrijk om ouders bewust te maken van hun niet te onderschatten rol in de leesopvoeding van hun kind(eren). Door voor te lezen, stimuleren ze niet alleen taalontwikkeling, woordenschat en sociaal-emotionele ontwikkeling van hun kind, ze geven er ook leesplezier mee door. 'Children are made readers on the laps of their parents', zei auteur Emilie Buchwald ooit. Als school kan je ouders waar mogelijk ondersteunen en motiveren in die taak.

Het blijft natuurlijk cruciaal om op school zelf een actief en stimulerend (voor)leesbeleid te voeren. Dat doe je door leesbevordering structureel in te bouwen in de dagelijkse werking van je school. Zorg voor een gevarieerd boekenaanbod, maak zichtbare leesplekken in je school, maak tijd voor vrij lezen, probeer van leesplezier een blijvend aandachtspunt te maken. En: maak van voorlezen een vast ritueel, voor alle leeftijden. Bij het uitwerken van je leesplezierbeleid kan je leerlingen, partners (als bib en boekhandel) én ouders betrekken. Ouders betrekken is niet altijd evident, maar hoe meer ouders je kan aanspreken, hoe groter en duurzamer de impact op de kinderen. Door samen te werken kan je écht een grote invloed hebben op hun leesontwikkeling.

Je kan de brug naar ouders op verschillende manieren slaan. We verzamelden enkele tips en gingen ook te rade bij Iene Bocken, pedagogisch begeleider bij OVSG en Beste Boekenjuf van 2019. 
 

• Maak boeken zichtbaar in de school
  Zorg ervoor dat jullie school leesplezier uitstraalt, zodat ouders die binnenkomen het enthousiasme voelen. Zet de boeken die jullie voorlezen zichtbaar in de klas of zelfs in de gang. Hang info op over het belang van lezen en voorlezen. Zorg voor fijne leesplekken op de speelplaats of in de hal. Leid hen rond in de klas- of schoolbib. Enthousiasme werkt altijd aanstekelijk: als jullie school positief over lezen en voorlezen is, dan nemen ze die positieve vibe mee naar huis.
  Iene Bocken voegt toe: 'Tijdens een afhaalmoment van het rapport kan je bijvoorbeeld een boekenplankje zetten. Ouders moeten toch wachten tot ze aan de beurt zijn. Toon dan leuke boeken, leuke tips, dingen die je gedaan hebt rond boeken in de klas. Je kan ook een boekentip in de agenda zetten: noteer de titel of kleef een sticker van het boek in de agenda. Een ander leuk idee is om de leerlingen ingepakte boeken mee naar huis te geven met een begeleidend briefje. Vraag ouders om het boek samen met de zoon of dochter uit te pakken. Geef ze enkele dagen de tijd, zodat ouders het boek aan hun kind kunnen voorlezen. Hierna mogen de leerlingen het boek ingepakt terug mee naar school brengen. Het boekenpakje gaat dan naar een andere leerlingen. Kinderen mogen leuke boodschappen/tips over het boek op het inpakpapier schrijven. Ouders in mijn school gaven aan dat ze dat een superleuke activiteit vonden.'

(lees verder onder de afbeelding)

• Betrek ouders actief.
  Informeren en tonen zijn belangrijk, maar echte ouderbetrokkenheid is meer dan dat. Je kan ouders zo veel mogelijk trachten te betrekken bij jullie leesplezierbeleid. Dat begint vaak bij laagdrempelige activiteiten. Organiseer voorleesmomenten door ouders op school. Vraag ouders om het favoriete voorleesboek van hun kind mee te geven naar school, zodat jullie het in de klas kunnen voorlezen. Roep ouders op om foto’s mee te geven waarop ze voorlezen aan hun kind. Plan een ochtendlijk koffiemoment waarop je ideeën sprokkelt voor Voorleesweek, Jeugdboekenmaand of een boekenbeurs op school. Bevraag ouders over hun noden en wensen rond lezen en voorlezen in de klas. Zorg voor inspraak, ga in gesprek, nodig hen uit om mee de discussie te voeren.
  Iene Bocken: 'Je kan ook een uitstap naar de bib of boekhandel plannen en ouders meevragen als begeleider. Tijdens de boekenronde of boekenkring in de klas kan je eventueel eens een ouder uitnodigen om over zijn/haar lievelingsboek te vertellen. Of wie weet zijn er wel ouders die een verhaal willen inlezen dat jullie afspelen in de klas - dat kan ook in een andere taal! Een ander leuk idee kan zijn om de boekentips van ouders op te hangen in de school of te publiceren op jullie website of in de schoolkrant. Zo krijgen de leesvoorkeuren van ouders ook een plaatsje in het schoolgeheel en wordt de nieuwsgierigheid van kinderen gewekt. Heb je creatieve ouders? Knutsel samen met hen verteltassen. Hierin zit een boek met een attribuut. Deze verteltassen kunnen ontleend worden op school of reizen mee van kind tot kind.'

• Werk samen met de bib.
  De bibliotheek heeft én de boeken én de expertise in huis om jullie hierin bij te staan. Jullie kunnen samenwerken om meer ouders te bereiken. Deel lijstjes met boekentips uit die ze in de bib kunnen vinden (op www.voorleesweek.be vind je er voor alle leeftijden). Informeer hen over activiteiten in de bib (misschien is er wel een KJV-werking daar of zijn er vaste voorleesmomenten?). Misschien kunnen jullie samen met de bib eens een voorleesvorming organiseren voor de ouders, als daar nood aan is?
  Iene Bocken: 'Het kan een goed idee zijn om samen met de bib een voormiddag te organiseren waarin ouders tips krijgen over hoe ze kunnen voorlezen aan hun kind. Een soort van fijne 'oefensessie'. Er kan in de bib ook een voorleessessie gepland worden voor kinderen en hun ouders. Na het voorlezen voeren de ouders samen een opdracht of speurtocht uit. Is de bib voor sommige ouders een te hoge drempel? Laat ouders dan boeken ontlenen uit de klasbib. Je laat hen samen met hun kind op zoek gaan naar een leuk boek dat ze thuis kunnen lezen. Ook tijdens de vakantie kan je samen met de bib misschien een leuk voorleesprogramma uitwerken?'
   
• Werk samen met de naschoolse en voorschoolse kinderopvang.
  Ook hier kunnen ouders betrokken worden bij het lezen en voorlezen. Je kan ouders uitnodigen om op de kinderopvang voor te lezen of rond een boek te werken. Of organiseer een boekententoonstelling op de kinderopvang zodat ouders zien dat er ook daar wordt ingezet op lezen.