Facebook-groep verbindt zo’n 25.000 lezers
‘Iedereen Leest: wat lees jij?’ Dat is de naam van de Facebook-groep die al bijna 25.000 lezers bijeengebracht heeft. Elke dag wisselen ze leestips uit, vragen ze elkaar om advies en delen ze welke plaats boeken in hun leven innemen. Enkele leden vertellen over wat de groep zo bijzonder maakt. ‘Je kan het vergelijken met een boekenwinkel waar je de liefde voor literatuur meteen voelt wanneer je er binnenwandelt.’
Zo’n twintig jaar geleden, toen sociale media nog maar aan hun opmars begonnen, bedacht Iedereen Leest (toen nog Stichting Lezen) dat het mooi zou zijn als lezers online boekentips konden uitwisselen. Zo ontstond de website Lezers tippen Lezers, de eerste Vlaamse lezerscommunity. Er was duidelijk nood aan deze Goodreads avant la lettre, want het werd een groot succes: doorheen de jaren deelden 7000 gebruikers meer dan 60.000 recensies.
Toch was het na vijftien jaar tijd om het platform in schoonheid af te sluiten. De website was wat verouderd en er waren tal van nieuwe mogelijkheden bijgekomen in de digitale wereld. Maar mensen blijven natuurlijk lezen en praten over boeken. Daarom zette Iedereen Leest alles in op haar andere ontmoetingsplatform: de Facebook-groep ‘Iedereen leest – wat lees jij?’. En wat in 2008 begon als een handvol leden groeide uit tot een groep met duizenden lezers.
Ruilcircuit
Een van die lezers is Tine Vandezande. Toen ze zo’n drie jaar geleden iemand heel bevlogen over de Facebook-groep hoorde vertellen, meldde ze zich dezelfde dag nog aan. Ze heeft er geen spijt van. ‘Je leest er uiteenlopende zaken – boekentips uit allerlei genres, vragen, gedichten… - waardoor de drempel heel laag is. Dat prikkelt op diverse manieren en het geeft je een veel puurdere en bredere input dan de boekenlijstjes van het moment.’
Myriam Boel werd zes jaar geleden lid. Ze herinnert zich vooral de boekentip Los misterios de Selva, een verhalenbundel van de 19de-eeuwse, Spaanse schrijfster Emilia Pardo Bazán. ‘Ik kreeg de tip van een Belgische leesvriendin die op Mallorca woont. Ze was zelfs zo lief om het boek naar mij op te sturen en ik blijf haar eeuwig dankbaar daarvoor.’ Ook met andere lezers ontstond er een ruilcircuit. ‘We lenen regelmatig boeken aan elkaar en wisselen dan onze leeservaringen uit. Zo heb ik onder andere Het lot van de familie Meyer van Charles Lewinsky leren kennen, wat me heel erg beviel. Ook als we een boek dubbel hebben, maken we er vaak een ander blij mee.’
Tips vragen
De Facebook-groep is niet alleen een platform om vol enthousiasme over je leeservaringen te vertellen, het is ook een handige databank om op zoek te gaan naar boeken over een bepaald thema. Sonja Taveirne zocht enkele jaren geleden naar een boek over hoe je jezelf op eigen kracht kan rechttrekken. ‘Iemand heeft me toen een boek van Ray Bradbury opgestuurd als cadeau. Dat was heel fijn.’ Zelf deelt ze zelden boekentips, maar als ze een berichtje plaatst, doet ze dat met bepaalde mensen in gedachten. ‘Ik weet ondertussen wie het boek zal aanschaffen en appreciëren.’
Ook Tine Vandezande heeft veel aan de tips van haar Facebookvrienden. Onlangs las ze enkele boeken van Elif Shafak, waar ze heel erg van onder de indruk was. ‘Ze schrijft vaak over kwetsbare mensen, het soefisme en de rechten van vrouwen. Omdat ik bang was dat ik al haar werk te gulzig zou verslinden, vroeg ik tips aan andere lezers. Iemand tipte mij Francesca Melandri en Christy Lefteri.'
Veilige plek
Op basis van de naam ‘Iedereen leest – wat lees jij’ zou je het niet zeggen, maar in de groep worden niet alleen boeken gedeeld. Tine: ‘Het gaat niet alleen over lezen, maar ook over hoe mensen lezen: duiden ze passages aan wanneer ze lezen? Waar vinden ze leuke vondsten? Wanneer lezen ze en hoe slagen ze in hun voornemen om veel te lezen?’
Wanneer je je mening, soms zelfs kwetsbare verhalen, vertelt aan een grote groep is het wel belangrijk dat je je veilig voelt. Dat je je vrij voelt om een afwijkende opvatting te delen. ‘In de Facebook-groep kan je je mening gerust uiten, zelfs als ze verschilt van de meerderheid - en dat is bij mij nogal eens het geval’, zegt Myriam. ‘Zolang je je mening respectvol formuleert en niet op de man/vrouw/x schiet, kan het probleemloos.’
Misschien komt dat respect door de gedeelde liefde van de leden: die voor mooie verhalen. ‘Je kan de groep vergelijken met een boekenwinkel waar je de liefde voor literatuur meteen voelt wanneer je er binnenwandelt’, vertelt Tine enthousiast. ‘Er is geen waardeoordeel over “hoge” of “makkelijke” literatuur. De liefde voor het boek overheerst in deze Facebook-groep. Iedereen deelt op zijn manier en dat is net zo mooi. Het is erg inspirerend en fijn om te voelen dat lezers elkaar kunnen raken en inspireren.’
Voor Steven Van Ammel is de groep dan ook een bijna dagelijkse herinnering aan het feit dat - wars van de doemberichten - veel mensen nog steeds bijzonder graag lezen. ‘Ik vind het fijn om te lezen welke boeken er leven bij lezers. Zeker de korte signalementen vind ik erg boeiend én informatief voor mij als boekhandelaar (bij Passa Porta, red.).’
Poëzie
Een van die inspiratiemomenten is de dagelijkse dosis poëzie. Elke dag plaatsen Myriam Boel en Wil Janssen een gedicht online, vergezeld door een mooi beeld. Dat doen ze ter nagedachtenis van Harrie Leenders en Martin Overheul die daarmee begonnen zijn, maar ondertussen overleden zijn – een emotioneel moment in de groep. ‘Er ontstaan vriendschappen, je ontmoet een aantal mensen in levenden lijve, je zet je samen in,’ zegt Myriam, ‘bijvoorbeeld met een kaartjesmarathon van het vaste publiek van de "gedichtenhoek" om de doodzieke Martin bij te staan. Hij heeft me in niet geringe mate heeft aangezet om ook gedichten te verspreiden. Dat doe ik nu elke dag: ik kies gedichten met een mooie vorm, bijzonder taalgebruik, originele beelden, en ik probeer in te spelen op de orde van de dag: de seizoenen, de oorlog, de start van het schooljaar… Het geeft voldoening omdat ik zo actief bezig kan zijn met wat ik leerde tijdens mijn opleiding Romaanse filologie én omdat het een sterke verbondenheid creëert.’
Ontmoetingen
Over die verbondenheid spreken vele leden vol dankbaarheid. Sonja Taveirne leerde zelfs haar beste vrienden kennen via de Facebook-groep. ‘We zijn al samen op reis geweest en we steunen elkaar bij ziektes en andere zorgen.’ Myriam kwam via de groep ook een oud-medestudente tegen. ‘We zijn van plan om elkaar deze maand live te ontmoeten in Antwerpen.’
Die ‘echte’ ontmoetingen zijn altijd spannend. Dat blijkt ook uit de lezersbijeenkomsten die Iedereen Leest af en toe organiseert, in een boekhandel, een museum, met een quiz… Toen de Facebook-groep in 2019 tien jaar bestond, kwamen vele leden samen in boekenhuis Theoria. Schrijfster én lid Diane Broeckhoven schreef toen een ode aan de groep. Over hoe fijn ze het vond om vele jaren geleden de lezersgroep te ontdekken. Over hoe verbonden ze zich voelt met de – vaak totaal onbekende – mensen die boeken aanbevelen, afkraken, op zoek zijn naar lectuur en hun enthousiasme delen voor een ontdekking:
‘Duizenden mensen die zich verenigen in een uitgebreide en onuitputtelijke leesclub, mensen die dezelfde passie delen en die als het hen uitkomt – en dat is vaak – hun bewondering en kritiek mogen spuien op de boeken die ze gelezen hebben. (…) Het concept is de vleesgeworden eenvoud: er hoeft niet vergaderd te worden, er hoeven geen campagnes te worden opgezet, geen fondsen geworven of enquêtes gehouden. Er moet alleen maar gelezen worden. (…) En dat doen we dan ook allemaal met groot enthousiasme.’
Wil je met duizenden andere lezers leestips uitwisselen en praten over boeken? Word dan snel lid van de Facebook-groep ‘Iedereen Leest – wat lees jij?’
Deel dit artikel: