Baby's en peuters centraal in Oostende en Oudergem
Het zomert in de bib! Nu heel wat mensen tijdens deze bijzondere zomer dichtbij huis blijven, voorzien vele bibs een aangepast programma en doen ze extra inspanningen om andere doelgroepen aan te spreken. Reporter Katrien Elen en fotograaf Michiel Devijver trekken deze vakantie het land door om inspirerende praktijkvoorbeelden vast te leggen. Deze week: baby's en peuters centraal in Oostende en Oudergem.
door Katrien Elen | foto's: Michiel Devijver
Je kan baby’s niet vroeg genoeg laten kennismaken met boeken, dat is het idee achter het Boekstart-programma van Iedereen Leest. Dankzij Boekstart ontvangen prille ouders op twee momenten een boekje voor hun baby of peuter en krijgen ze daarbij informatie over hoe ze aan de slag kunnen met die boeken. Sommige bibliotheken gaan echter nog een stapje verder in hun babyprogramma. Wij gingen daarom langs in Oostende en Oudergem waar we deelnamen aan een babybib-sessie én een themakoffer oppikten voor de allerjongsten.
In Oostende begeleidt Mia Kluysse iedere maand de 'babybib'. Ook deze zomer biedt ze deze sessies voor prille ouders en hun baby aan. Mia: 'We blijven activiteiten organiseren tijdens de coronacrisis, uiteraard binnen de toegestane marges. We willen tonen dat het veilig kan.' Toch merkt Mia een terughoudendheid bij het publiek: 'Dat zien we bij alle activiteiten maar dat is niet erg. We blijven het concept levend houden.'
Voor de bib van Oudergem is de zomeractie in de vorm van themakoffers voor baby’s nieuw. Bérénice Leën: 'We namen al deel aan Boekstart. Zo vinden veel jonge gezinnen hun weg naar de bib. Behalve de Boekstart-collectie en onze maandelijkse voorleesuurtjes, hadden we voor de leeftijdsgroep tussen 1,5 en 2,5 jaar geen specifiek aanbod. Daar wilden we iets aan doen. We streven er immers naar om kinderen mee te nemen tijdens het volledige traject, van baby tot volwassene.' Daarnaast wilde de bib een activiteit organiseren waarmee ze weinig risico op annulering liepen maar waarbij het belevingsgehalte toch hoog lag. 'Veel ouders komen op zaterdagvoormiddag met hun kind naar de bibliotheek,' zegt Bérénice. 'We zijn immers een echte belevingsbib. Die ervaring wilden we tijdens de coronacrisis ook creëren, maar dan thuis.'
“Voor de leeftijdsgroep tussen 1,5 en 2,5 jaar hadden we geen specifiek aanbod. Daar wilden we iets aan doen. We streven er immers naar om kinderen mee te nemen tijdens het volledige traject, van baby tot volwassene.”
Themakoffers
Vanuit die gedachte ontwikkelde de bib van Oudergem vijf gratis uit te lenen kartonnen themakoffers rond dagdagelijkse onderwerpen, zoals 'in bad' of 'spelen met de bal'. In zo’n koffer zitten telkens twee boekjes en een spelletje. Bérénice: 'We kozen voor een grote variatie aan boekjes zodat ouders ontdekken dat er meer is dan het kartonboekje. De koffertjes bevatten voel- en knisperboekjes tot badboekjes en zelfs stoffen boekjes. Deze laatste lenen we normaal gezien enkel uit aan kinderdagverblijven omdat zij het wassen voor hun rekening nemen. Door ze aan te bieden in een themakoffer kunnen ook ouders ze nu ontdekken.'
Daarnaast stopt de bib in iedere koffer een fiche met laagdrempelige ideeën om talig aan de slag te gaan met de boekjes en het thema. Voor de ontwikkeling van die fiches baseerde de bib zich op spelletjesboeken voor peuters én op de website Boekstart.
Babybib
Ook tijdens de babybib in Oostende is het de bedoeling om ouders te inspireren. Mia: 'Veel ouders en grootouders weten niet wat ze kunnen doen met baby- en peuterboeken. Wat ik hen gedurende een half uur toon, is heel gemakkelijk. Ouders moeten het gevoel krijgen: dat kan ik ook.' Om die reden vinden de sessies ook plaats in de bib: 'Zo zien andere mensen ook wat er gebeurt. Misschien storen we met onze liedjes wel eens iemand die rustig de krant wilt lezen, maar onbewust bereiken we altijd enkele toevallige passanten.'
Tijdens zo’n sessie werkt Mia met vingerversjes, zingt ze schootliedjes en toont ze boeken met grote prenten. Het 'vak' leerde ze via de Boekstart-opleiding en uit angelsaksische Youtube-filmpjes. Elke sessie schrijft ze uit van A tot Z: 'Ik kies een thema en koppel daar vanalles aan vast. Dat hoeft thuis uiteraard niet, maar als bibactiviteit is het efficiënter dat de inhoud vastligt. Gelukkig kan je de sessies na verloop van tijd ook recycleren. De baby’s worden immers ouder, dus het publiek wisselt snel.' Baby’s blijven wel altijd de baas tijdens Mia’s enthousiasmerende workshop. 'Niets moet,' zegt ze. 'Als je kind geen interesse heeft, kan je als ouder zonder gêne vertrekken. En uiteraard moet je als begeleider desgevallend je script kunnen loslaten en flexibel inspelen op je publiek.'
“Niets moet tijdens een babybib-sessie. Als je kind geen interesse heeft, kan je als ouder zonder gêne vertrekken. En uiteraard moet je als begeleider desgevallend je script kunnen loslaten en flexibel inspelen op je publiek.”
Samenwerking
Hoe bereik je die prille ouders nu? In Oudergem rekenen ze voor de communicatie op de samenwerking met kinderdagverblijven en het consultatiebureau. Eén keer per seizoen verdelen ze via hen een flyer met daarin alle gemeentelijke initiatieven voor kinderen onder de drie jaar en dit onder de noemer '1-2-3-OK!'. Oorspronkelijk was het zelfs de bedoeling om de koffers samen met deze partners te ontwikkelen, maar corona gooide roet in het eten. Bérénice: 'Gelukkig staat iedereen helemaal achter het project. In sommige kinderdagverblijven ben ik het persoonlijk gaan toelichten. Dat helpt! Dan zie je de volgende dag meteen ouders van die crèche langskomen voor een koffer.' Dankzij de vertelkoffers heeft de bib alvast enkele nieuwe jonge nieuwe leden geworven. Bérénice: 'Doordat we de koffer tonen en laten zien hoe je er mee aan de slag kan gaan, trekken we meer tijd uit dan wanneer ouders hun Boekstart-bon komen inruilen. Na die uitleg beslissen veel ouders om hun baby of peuter in te schrijven in de bib.'
Ook in Oostende wordt er samengewerkt om de doelgroep te vergroten. De (groot)ouders die spontaan deelnemen aan de babybib zijn immers vaak mensen die het belang van voorlezen al onderkennen. 'Dat is fijn,' zegt Mia. 'Sommigen van hen komen zelfs regelmatig terug, een signaal dat het een waardevol initiatief is.' Daarmee stelt Mia zich echter niet tevreden: 'We willen ook de mensen bereiken die nog moeten overtuigd worden van het belang van lezen.' Daarom werkt de bib van Oostende onder meer samen met de Dienst Inburgering en het Huis van het Kind. Als zij langs komen met een groepje ouders en kinderen, krijgen ze sowieso een mini-babybibsessie: 'Ondertussen weten ook de begeleiders van de Dienst Inburgering hoe die sessies in elkaar zitten en herhalen ze de principes soms op andere momenten.'
Toekomst
Van de ouders die de koffers gebruikten, kreeg de bib van Oudergem alvast enthousiaste reacties. Bérénice: 'Ze zijn verrast dat er in de koffer - net als in de kleuterrugzakjes - meer zit dan een boek. Dat hebben we bewust gedaan om aan te tonen dat je meer vindt in de bib dan alleen maar boeken.' De kans is dan ook groot dat de bib de actie volgend jaar zal hernemen en het aantal koffers zal uitbreiden. 'We zijn bewust klein begonnen met zes thema's die we dubbel aanbieden,' zegt Bérénice. 'Voor aankopen zijn we immers verplicht om met de vaste leveranciers van de gemeente te werken. Die procedure neemt altijd heel wat tijd in beslag. Geleidelijk aan zullen we wel koffers toevoegen.' De actie blijft wellicht wel beperkt tot de vakanties. Bérénice: 'Als je de koffers het hele jaar lang aanbiedt, wordt het iets alledaags en verdwijnt het uit de aandacht.'
Ook Mia heeft mooie toekomstplannen in Oostende. Zo wil ze zelf vaker langsgaan in de Huizen van het Kind of bij de consultatiebureaus van Kind & Gezin: 'Het is comfortabel om het gezellig te maken in de bib, maar dat is een quick win. Het is ook belangrijk om een fond te leggen bij kinderen die moeilijk hun weg vinden naar de bib. Die achterliggende doelstelling probeer ik nooit uit het oog te verliezen.'
“Het is comfortabel om het gezellig te maken in de bib, maar dat is een 'quick win'. Het is ook belangrijk om een fond te leggen bij kinderen die moeilijk hun weg vinden naar de bib. Die achterliggende doelstelling probeer ik nooit uit het oog te verliezen.'”
Tips voor succes
- In tijden van corona ligt het moeilijk om vrijwilligers in te zetten om activiteiten te begeleiden, koffers samen te stellen of fiches te lamineren. Trek dus voldoende tijd uit!
- Werk samen met partners om de doelgroep te bereiken. Zorg dat zij het concept goed kennen zodat zij ouders persoonlijk kunnen informeren.
- Wil je spelmateriaal uitlenen, zoek dan tijdig uit hoe je dit invoert in de database.
- Zorg ervoor dat je niet alleen ouders bereikt die het belang van leesplezier al onderkennen, maar richt je ook op doelgroepen die nog moeten overtuigd worden en ga zelf naar hen toe.
- Bereik je maar een klein groepje ouders? Blijf volharden. Een initiatief raakt maar bekend door het regelmatig in de kijker te zetten.
Deel dit artikel: