Herbeleef Jeugdboekenmaand 2025

Een eerste terugblik op Jeugdboekenmaand 2025 toonde hoe musea, boekhandels en bibs hun deuren wagenwijd openzetten om het leesplezier eruit te laten stromen. Ook in de weken die volgden, bleven bibliotheken in heel Vlaanderen en Brussel zich uitleven. Zo is Jeugdboekenmaand het hoogtepunt van het jaar voor de bib van Olen. Dan laten medewerkers Roos, Dries en Guy hun creativiteit de vrije loop in een muzikale en verhalende voorstelling. Voor het thema “tijd” baseerden ze zich op het verhaal van Jack de slak, die zo traag is dat hij in een slak verandert. Achttien keer speelden ze ‘Gewoon Jack’ voor de leerlingen van de derde kleuterklas en het eerste leerjaar van de scholen uit Olen. Roos: ‘De lagere school komt al vaker op bezoek, dus we richten ons op die leeftijd voor een speelse kennismaking met de bib. Tijdens de voorstelling verplaatsten we ons van de uitleenbalie, naar de zolder, tussen de boekenrekken… en toonden we dat de bib een aantrekkelijke plek is, zonder dat het een speeltuin wordt. Dat was een succes, want veel kinderen keren terug in het weekend. Sommigen doen zelfs hun schoenen uit – een mooi teken dat ze zich op hun gemak voelen!’

“Tijdens de voorstelling verplaatsten we ons van de uitleenbalie, naar de zolder, tussen de boekenrekken… en toonden we dat de bib een aantrekkelijke plek is, zonder dat het een speeltuin wordt.”

Ook de bib van Deinze liet Jeugdboekenmaand niet onopgemerkt voorbijgaan, zelfs nu ze in een verhuizing zitten. Ze verplaatsten het feest gewoon naar het cultuurcentrum, waar Kamiel De Bruyne, peter van de Jeugdboekenmaand, de klassen uit de regio trakteerde op de hilarische verhalen van zijn boekenreeks Er was misschien eens. Kon Michel echt een vliegtuig opeten? En stierf een Viking doordat zijn helm klem zat tussen de rotsen? Na elk verhaal stemden de kinderen met een groen of rood kaartje en de monden vielen open bij de ontknoping: ‘Dat kan toch niet!’ Ook Kamiel genoot van de interactie: ‘Ik wilde een boek maken omdat ik zelf van lezen hou, maar het moest meer zijn dan een verhaal. Daarom besloot ik er een spel in te steken. Eerst lees je het verhaal, dan raad je of het waar is, en vervolgens blader je naar de uitleg. Live de reacties horen, maakt het extra speciaal!’

Boekenbeurzen

“Het is geweldig om te zien hoe kinderen die eerst sceptisch zijn over lezen, verrast worden door de diversiteit aan boeken.”

Maart betekende alle hens aan dek voor Pardoes in Mechelen, want de kinderboekhandel kreeg 54 klassen van de kleuter- en lagere school op bezoek. ‘We organiseerden interactieve klasbezoeken, met een rondleiding, voorleesmoment en een ontdekkingszoektocht rond de geschiedenis van het boek, steeds afgestemd op het thema 'Tijd’’, zegt Kathleen Van Steenwinkel. ‘Het is geweldig om te zien hoe kinderen die eerst sceptisch zijn over lezen, verrast worden door de diversiteit aan boeken. Sommigen kiezen er zelfs voor om als verjaardaguitstap naar de boekenwinkel te komen! Als ik merk dat een boek kopen nog een drempel is, dan geef ik de bib ook als optie mee. We willen vooral een laagdrempelige plek zijn, waar iedereen zich welkom voelt en de liefde voor lezen kan ontdekken.’ Naast de klasbezoeken in de winkel organiseerde Pardoes boekenbeurzen op scholen, waarbij een deel van de opbrengst naar de school ging. ‘Zo helpen we de scholen om hun bestaande collectie aan te vullen met nieuw kwalitatief leesvoer.’

(Lees verder onder de afbeelding)

Woordwedstrijd

Ook middelbare scholen grepen Jeugdboekenmaand aan om leesplezier te stimuleren. Zo verspreidde Inge Misschaert een wedstrijd op GO! Atheneum in Beveren. Ze maakte twee posters met boekentips in het thema ‘Tijd’, gericht op de eerste en tweede graad. Leerlingen scanden een code op de posters, waarna ze op Smartschool een woord moesten raden aan de hand van de boekcovers. De wedstrijd trok tientallen deelnemers en de winnaar ging met een attentie naar huis. Inge: ‘Ik hoop vooral dat de leerlingen getriggerd zijn om de boeken te lezen. We willen deze boeken ook aankopen voor onze schoolbibliotheek.’ Verder werkt Inge nauw samen met de bib van Beveren en liet ze een boekenbox samenstellen voor het eerste en tweede jaar B-stroom. De box bevatte een breed scala aan genres, thema's en soorten boeken, zowel fictie als non-fictie. ‘Alle leerlingen zijn nu een boek uit de box aan het lezen’, vertelt Inge. ‘Dit jaar zetten we volop in op ons leesbeleid, en Jeugdboekenmaand sluit daar perfect bij aan. Verschillende acties gedurende het jaar hebben al gezorgd voor een grotere plek en waardering voor lezen op school.’

Knutselplezier

Jeugdboekenmaand is ook een uitnodiging om creatief aan de slag te gaan met boeken. In het Werkhuys in Borgerhout las Nadia Babazia samen met illustratrice Laura Muls voor uit haar boek De koffers van oma. In dat boek haalt Nadia herinneringen op aan haar oma, die na elke vakantie in Marokko terugkwam met koffers vol souvenirs. Uit een reiskoffer toverden Nadia en Laura sjaaltjes, muziekinstrumenten en lekkers. Na het lezen volgde een knutselsessie, geïnspireerd door de prachtige hennabloemen van oma.

Het Spookslotfeest van Muntpunt, Passa Porta festival en Iedereen Leest stond ook in het teken van voorlezen én zelf maken. De gezellige inkomhal van Muntpunt werd omgetoverd tot een voorleeshoek, waar het jonge publiek geboeid luisterde naar Kamiel De Bruyne, Esohe Weyden, Gerda Dendooven en Flore Deman. Tussendoor was er tijd voor spelletjes en konden de kinderen, onder begeleiding van illustrator Yarne Daeren, litho’s maken, net zoals ze in haar eigen boeken doet.

Een interactieve aanpak was eveneens terug te vinden in de bib van Lier. Die zocht verre oorden op met een interactieve lezing door ruimtevaartingenieur Stijn Ilsen en liet kinderen dromen over een ander toekomstperspectief. En Bib Viswater in Berendrecht organiseerde een high tea voor jong en oud. Deelnemers konden genieten van sandwiches, scones en lekkere thee. Naast die lekkernijen en gekke hoeden was er natuurlijk veel liefde voor boeken. Opdrachten rond Alice in Wonderland leidden kinderen in tot een jeugdklassieker, die perfect past bij het thema 'Tijd'.

Escape room

Bib Utopia in Aalst liet de klok tikken in een escape room waar de leerlingen van het vierde leerjaar zo snel mogelijk uit moesten ontsnappen. ‘25 klassen kwamen langs’, vertelt Sarah Steinhauer (deskundige collectie jeugd). ‘Eerst kregen de kinderen uitleg, waarna ze geblinddoekt naar de escape room gebracht werd. De helft van de kinderen moest uit de kamer ontsnappen, de andere helft deed de Bibster-zoektocht in de bib. In de escape room leverde elke opdracht – rond boeken met het thema ‘tijd’ - een code van 6 cijfers op die ze via tablets doorgaven aan hun teamgenoten in de bib. Het doel was om zo de locatie van de escape room te achterhalen en hun klasgenoten te gaan bevrijden.’

De bib van Meerhout richtte ook een escape room in, die door het grote succes zelfs verdergezet wordt in april. Daarnaast nodigde de bib de scholen van Meerhout uit voor een voorstelling van Roodvonk, het interactieve improvisatieproject van auteur Marijke Umans. ‘Het publiek bepaalt alles’, legt ze uit. ‘De kinderen kiezen een boek, instrument en genre – bijvoorbeeld jazz, viool en O zo heppie!. Ik doe het boek open en begin te rappen of te zingen, begeleid door muzikant Wouter.’ Tijdens deze voorstelling was er een speciale gast aanwezig, want Mirre, junior meter van de Jeugdboekenmaand, woont in Meerhout. Zij mocht als eerste een boek kiezen, waarna ook de andere leerlingen volgden: van country naar rap, van contrabas naar gitaar, van poëzie naar proza.

Junior meter

“Jeugdboekenmaand was veruit de leukste maand van heel mijn leven! Wat een sprookje!”

Voor junior meter Mirre was Jeugdboekenmaand een dolle tijdrit. Eerst stonden Kamiel en Maurane aan de deur, daarna volgden enkele interviews, maar het leukste vond ze het om zo veel met boeken bezig te zijn. ‘In de bib van Meerhout mocht ik de escape room onthullen. Superspannend! Ook kwam ik op Hallo Kroket op Ketnet en bezocht Karrewiet mijn klas. En op school mocht ik voorlezen in verschillende klassen. Jeugdboekenmaand was veruit de leukste maand van heel mijn leven! Wat een sprookje!’

Dat sprookje is alweer uitgelezen, maar in maart 2026 wacht een nieuwe Jeugdboekenmaand, met als thema ‘Dieren’. In de tussentijd zijn er nog honderden dagen en duizenden uren om te lezen, en zo de tijd te doen stilstaan!